ERTMS in Nederland
Het European Rail Traffic Management System is een geavanceerd concept voor digitale treinbeveiliging en verkeersmanagement. Het is de internationale standaard voor treinbeveiliging die in Nederland het huidige treinbeveiligingssysteem ATB vervangt.
De komende jaren neemt goederenvervoer over het spoor toe, zijn er steeds meer reizigers en kiezen we vaker voor de trein in plaats van het vliegtuig. Daarvoor is de bestaande techniek niet genoeg. Om te kunnen groeien en in verbinding te blijven met de rest van Europa, is een digitaal, robuust en toekomstbestendig beveiligingssysteem nodig.
Hoe werkt ERTMS?
ERTMS werkt met draadloze communicatie. Voor de draadloze communicatie zijn bakens (balises) in het spoor en een radioverbinding nodig. Iedere keer dat de trein over een balise rijdt, leest de trein de informatie uit. De trein krijgt dan wel of geen toestemming om over te rijden en krijgt een maximum snelheid door. De machinist krijgt alle informatie om de trein te besturen te zien op een beeldscherm in de cabine. Het systeem kan op elk moment en bij elke snelheid ingrijpen als instructies niet worden opgevolgd. Seinen langs het spoor zijn bij ERTMS level 2 niet meer nodig en verdwijnen.
De uitrol van ERTMS
In Nederland
In Nederland is ERTMS een stap naar een toekomstbestendig spoor voor reizigers en vervoerders. Daar werken we in overzichtelijke stappen naar toe. In de eerste stap leren we hoe we het systeem werkend krijgen op een druk baanvak waar veel verschillende vervoerders rijden: het baanvak Kijfhoek - Belgische grens.
Voor de omschakeling naar ERTMS op deze locaties moeten de sector eerst veel voorbereidende werkzaamheden afronden.
Ontwikkeling van het centrale ERTMS-systeem
Voor het gebruik van ERTMS ontwikkelen we het Central Safety System (CSS), het ‘brein’ van ERTMS. Dit systeem verwerkt alle digitale gegevens en stuurt de treinen veilig aan. De aansturing van de ERTMS-objecten in het spoor gebeurt ook door het centrale systeem.
Aanpassen IT-systemen
We passen IT-systemen aan, onder andere het systeem voor de dienstregeling en het systeem waarmee de verkeersleiding van ProRail treinen aanstuurt.
Aanpassen werkprocessen
Al het personeel dat werkt op of langs het spoor werkt met werkprocessen. We passen bijna al deze processen aan. Denk bijvoorbeeld aan de werkwijzen van machinisten en treindienstleiders bij een storing en het ontwikkelen van cybersecuritymaatregelen.
Opleiden spoorprofessionals
Als alle processen zijn aangepast worden gebruikers van ERTMS, zoals machinisten en treindienstleiders, daarin opgeleid. De opleiding van machinisten en treindienstleiders is al begonnen. Na hun opleiding kunnen ze ervaring opdoen en hun kennis behouden door regelmatig te rijden op de aangepaste trajecten Amsterdam – Utrecht en Zwolle – Lelystad (Hanzelijn) waar een andere versie van ERTMS ligt.
Inbouw of actualisatie van het ERTMS-systeem in treinen
Er worden ERTMS-systemen ingebouwd in de treinen of ERTMS-systemen die al in de treinen aanwezig zijn worden geactualiseerd. Bij de ombouw van bestaande treinen updaten of installeren we de juiste versie, zodat de treinen op de omgebouwde baanvakken kunnen rijden.
Aanleg ERTMS op baanvakken
In de eerste tranche wordt ERTMS aangelegd op 419 kilometer spoor, inclusief bekabeling, de aansturing van wissels, overwegen en bakens in het spoor. Dit doen we op de Noordelijke lijnen, de Zeeuwse lijn en Kijfhoek – Belgische grens. Na het implementeren van ERTMS verwijderen we het oude treinbeveiligingssysteem ATB.
ERTMS in gebruik nemen
We nemen ERTMS in gebruik op de Noordelijke lijnen, de Zeeuwse lijn en tussen Kijkhoek en de Belgische grens. Ons doel is om zo snel mogelijk kinderziektes te verminderen en de impact op reizigers en verladers te minimaliseren. Dit doen we door het systeem goed de testen tussen Harlingen Haven – Leeuwarden en Vlissingen – aansluiting Lewedorp.
In Europa
Ook andere Europese lidstaten implementeren ERTMS. Hoe de uitrol verloopt, verschilt sterk per land. Dit komt onder andere door het nationale beveiligingssysteem dat er nu ligt, maar ook aan de versie van ERTMS die een land uitrolt. Europese lidstaten leggen ERTMS zoveel mogelijk als eerst aan op het kernnetwerk dat door heel Europa loopt: het TEN-T netwerk. In Nederland zijn de Zeeuwse lijn en Kijfhoek - Belgische grens onderdeel van twee van deze netwerken: de Noordzee - Rijn - Mediterrane corridor en de Noordzee - Baltische staten corridor.
Veilig bij iedere snelheid
Treinen moeten veilig kunnen rijden. In een trein met ERTMS ziet de machinist op een scherm alle informatie die nodig is om de trein te besturen. Zoals de maximumsnelheid en de remafstand. Als een machinist niet op tijd remt, grijpt het systeem automatisch in. Het past dan bijvoorbeeld de snelheid aan of stopt de trein zelf. Zo voorkomen we botsingen en ontsporingen nog beter.
Verhoogde capaciteit en betrouwbaarheid
Met ERTMS verhogen we de capaciteit van het spoor, doordat treinen in de toekomst op sommige plekken dichter op elkaar kunnen rijden. Machinisten komen sneller aan informatie om de trein te besturen en treindienstleiders weten altijd waar treinen zich bevinden. Doordat er meer data beschikbaar komt, kunnen we in de toekomst de staat van een trein en de infrastructuur makkelijker controleren.
Makkelijker over landsgrenzen
Elke Europese lidstaat heeft een eigen treinbeveiligingssysteem. ERTMS maakt daar een eind aan, het wordt de Europese standaard voor treinbeveiliging. ERTMS wordt uitgerold in Nederland en de rest van de Europese lidstaten, waardoor we straks in alle landen hetzelfde beveiligingssysteem hebben. Daardoor wordt grensoverschrijdend treinverkeer makkelijker.