Met de publicatie van de voortgangsrapportage stelde staatssecretaris Chris Jansen de inhoud van Tranche 1 vast. Wat we precies doen aan de uitrol van ERTMS in Tranche 1 leggen we uit in 5 vragen en antwoorden.
Wat is het doel?
ERTMS is de eerste stap naar een toekomstbestendig spoor voor reizigers en verladers. Daar werken we in overzichtelijke stappen naar toe. De eerste stap is Tranche 1, waarin we leren hoe we ERTMS (level 2 only) snel en effectief uitrollen. We werken in deze tranche toe naar een werkend vervoersysteem op een druk, met gemengd vervoer (personen en goederen) bereden baanvak.
Hoe gaan we dat doel bereiken?
We hebben Tranche 1 opgedeeld in 3 geografische locaties: de Noordelijke lijnen, de Zeeuwse lijn en Kijfhoek – Belgische Grens. Door ERTMS gafseerd uit te rollen op deze locaties, werken we toe naar ons vastgestelde doel.
Voordat we op deze plekken kunnen omschakelen naar ERTMS, moeten we veel voorbereidende en overkoepelende werkzaamheden afronden. Denk bijvoorbeeld aan het ontwikkelen van het nieuwe centrale veiligheidssysteem, het aanpassen van bestaande IT-systemen, processen en cybersecuritymaatregelen, het opleiden van gebruikers en de inbouw of actualisatie van ERTMS-computers in treinen. Ook deze werkzaamheden vallen onder Tranche 1.
Op de drie locaties werken we stapsgewijs toe naar een volledig werkend vervoersysteem waarin treinen, infrastructuur, ICT en personeel op elkaar zijn afgestemd. Het samenhangend testen en beproeven van al deze onderdelen is een belangrijk onderdeel van de weg daarnaartoe. Het uitgebreid testen start met in het gespecialiseerde testlaboratorium in Amersfoort en met het uitvoeren van simulaties. Van het testen van onafhankelijke componenten, stappen we over naar het testen van situaties waar deze componenten samenkomen. Pas daarna maken we de stap naar buiten. Op een baanvak met relatief eenvoudige lay-out, Harlingen Haven – Leeuwarden, testen we of we een werkend vervoersysteem hebben ontwikkeld. Als we voldoende vertrouwen hebben in de werking van de nieuwe treinbeveiliging op dit traject, starten we met een tweede test- en proefbedrijf op het ingewikkelder baanvak, de Zeeuwse lijn tussen Vlissingen – aansluiting Lewedorp. Na succesvol testen rollen we ERTMS verder uit op de rest van de Zeeuwse lijn om uiteindelijk ook in dienst te gaan tussen Kijfhoek en de Belgische grens.
Wat is het verschil met de eerdere aanpak?
De insteek was altijd al om ERTMS beheerst en stapsgewijs uit te rollen, maar de ervaringen in binnen- en buitenland laten zien dat we in nog kleinere stappen moeten werken. Daarom bestaat Tranche 1 alleen uit zaken die nodig zijn om een betrouwbaar vervoersysteem te ontwikkelen voor reizigers en verladers.
Wat is de planning?
We werken hard door aan alle voor de ERTMS-uitrol benodigde ontwikkelingen en aanpassingen, maar een concrete uitrolplanning voor Tranche 1 is er nog niet. Het implementeren van de nieuwe aanpak brengt veranderingen en nieuwe inzichten met zich mee die van invloed zijn op de planning. De komende tijd werken we daarom ook aan de realisatie van een robuuste programmaplanning. Een belangrijk uitgangspunt voor deze planning is dat het testen en beproeven van ERTMS level 2 op Harlingen Haven – Leeuwarden voorafgaat aan het test- en proefbedrijf op de Zeeuwse lijn. Pas daarna rollen we ERTMS uit tussen Kijfhoek en de Belgische grens. De verdere stapsgewijze uitrol van ERTMS in Noord-Nederland volgt als de uitrol op het baanvak Harlingen Haven – Leeuwarden succesvol is.
Hoe zien de volgende tranches eruit?
Vanaf begin 2025 zijn we aan de slag met het voorbereiden van de invulling van Tranche 2. Dit doen we in samenspraak met de sector. In onze keuzes houden we rekening met de effecten die de keuzes met zich meebrengen voor volgende tranches.